تأثیر مقاومت فعالانه بر روی بهبود شاخص‌های اقتصادی
قبل از تغییر ریاست بانک مرکزی سیاست‌های این نهاد منفعلانه و چشم انتظاری برای گشایشی از سوی طرف خارجی بود اما با تغییر ریاست کانال‌های مالی و پولی جدیدی ایجاد شده و کشور به سمت اجرایی کردن پیمان‌های پولی چندجانبه رفت که مجموعه این سیاست‌ها آسیب‌پذیری از تحریم در حوزه مالی و پولی را کاهش داده است.
به گزارش راهبرد معاصر؛ جمهوری اسلامی ایران به لطف خداوند منان چهلمین سال از مقاوت فعالانه خود در برابر استکبار جهانی را با گامی بلندتر از برجام پشت‌سر خواهد گذاشت، این درحالی است که سردمداران شیطان بزرگ تاچندی پیش از تسلیم شدن جمهوری اسلامی ایران و یا حتی آشوب‌های داخلی به علت مشکلات اقتصادی سخن می‌گفتند.
اگر به شاخص‌های اقتصادی چند ماه گذشته نگاهی بیندازیم متوجه ایجاد ثباتی نسبی در اوضاع داخلی اقتصاد کشور خواهیم شد. با بررسی عوامل و شرایط تاثیرگذار در تغییرات شرایط اقتصادی و نابه‌سامانی‌های به وجودآمده در اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری به این نکته پی خواهیم برد که برآیند کنشگران اقتصادی هنگامی که در یک راستا نبوده است اقتصاد ایران دچار اخلال شده؛ به عبارت دیگر هنگامی که عده‌ای از کنشگران اقتصادی سنگرهای مقاومت خود را تخلیه کرده و منفعلانه منتظر فضل دشمن بوده‌اند شرایط بسیار بدتر از گذشته شده است و هنگامی که اکثر کنشگران اقتصادی در یک راستا بوده و سیاست مقاومت فعالانه را برگزیده‌اند دشمن به عقب رانده شده و شاخص‌های اقتصادی وضع بهتری را نمایانگر شده‌اند.
اندیشکده‌های غربی از نبرد هيبريدی شامل ترکيبي از ابزارهاي مختلف متعارف و غيرمتعارف برای به زمین نشاندن کشورهای هدف سخن به میان می‌آورند. اين ابزارها از ديپلماسي تا جنگ نظامي در هشت بخش شامل 1. ديپلماسي 2.جنگ‌اطلاعاتي 3. حمايت از نابساماني‌ها و شورش‌های محلي 4. نيروهاي نامنظم و چريکي 5. نيروهای ويژه 6. نيروهاي کلاسيک نظامي 7. جنگ اقتصادي 8-حمله‌های سايبری؛ مي‌شود.
با نگاهی به تاریخ جمهوری اسلامی ایران درمی‌یابیم که تمامی این تاکتیک‌ها علیه جمهوری اسلامی از سوی استکبار جهانی در این چهل سال اتخاذ شده است. حال آنکه هیچگاه این سیاست‌ها پایانی نداشته است و تنها راه‌حل رهایی از فشارها و خطرات احتمالی آنها ایجاد قدرت بازدارندگی در تمامی این میدان‌ها بوده است.
حال به بروز و ظهور بازدارندگی‌های ایجاد شده در طی چند ماه اخیر و اثرات آنها بر روی بهبود شرایط اقتصادی می‌پردازیم. در این راستا به سیاست‌های اتخاذی برخی نهاد‌های جمهوری اسلامی ایران خواهیم پرداخت.
اقدامات انجام شده از سوی دستگاه دیپلماسی
پس از آنکه دولت و به‌طور خاص وزارت امور خارجه از بدعهدی‌های آمریکا مطمئن و تصمیم به تغییر سیاست‌های منفعلانه خود شدند، و با ارائه برنامه زمان‌بندی به طرف اروپایی برای اجرای تعهداتشان جدیت خود در دوسویه بودن برجام را به جهانیان نشان دادند، و رویکرد سلبی خود در خصوص مذاکره با کشورهای همسایه را به رویکردی ایجابی تبدیل کردند، جایگاه اقتصادی ایران در منطقه متفاوت‌تر شده و مشارکت ایران در جذب بازارهای خارجی همسایه افزایش یافت.
اثرات این بسته تصمیمی افزایش صادرات ایران به خصوص در حوزه مواد ساختمانی و همچنین ظرفیت ترانزیتی و حضور گسترده توریست‌های همسایه برای استفاده از خدمات درمانی و گردشگری-زیارتی جمهوری اسلامی ایران بوده است. در همین جهت برداشته شدن ویزا برای کشورهایی همچون چین و عراق به جذب توریست کمک شایانی کرده است.
اقدامات انجام شده از سوی دستگاه قضایی
پس از تغییر رئیس قوه قضاییه ایشان که از قبل برنامه خود را تقدیم به مقام معظم رهبری کرده بودند، اقداماتی در جهت زدودن فسادهای دیده شده و برخورد قاطع‌تر با مفسدان اقتصادی و همچنین تسریع فرآیند رسیدگی به پرونده‌های موجود در این قوه انجام دادند.
این اقدامات که سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران را تقویت کرد، موجب بهبود انتظارات مردمی و تغییر رفتار کنشگران در سطوح مختلف شد. درصد افرادی که دست به تخطئ از قانون میزنند کاهش یافته و شاخص فساد کاهش پیدا کرد، مردم به کار و تلاش همت گمارده و از دلبستن به سرمایه‌های باد آورده منصرف شدند، مسئولین در سطوح مختلف با دقت و تعهد بیشتر به خدمت می‌پردازند.
تمامی این اقدامات موجب کاهش سوداگری و بازگشت جایگاه قوه قضاییه در بین مردم گشته و امید است با این روند هرچه بیشتر شاخص‌های فساد کاهش روزافزونی پیدا کنند.
اقدامات انجام شده از سوی نیروهای مسلح
چند سالی است که جمهوری اسلامی ایران در مواقع مختلف قدرت نظامی خود را بر رخ همگان کشیده و اجازه‌ی گستاخی به هیچ کشوری نداده است. اقداماتی همچون سرنگونی پهپاد آمریکایی، رونمایی از سامانه‌های به‌روز پدافند هوایی، نمایش اقتدار نظامی در مدیریت تنگه هرمز و توقیف کشتی متخلف انگلیسی و... همه و همه جایگاه نظامی ایران را چنان بالا برده است که برخی کشورهای سفارش‌دهنده تجهیزات نظامی آمریکایی از ادامه خرید منصرف شده‌اند.
هنگامی که در اواخر سال گذشته سران آمریکایی از سایه جنگ صحبت به میان می‌آوردند برخی از مردم ایران دچار نگرانی شده و با کنش‌های نابه‌هنجار خود در بازارهای سکه و ارز موجبات تشدید مشکلات اقتصادی را فراهم کردند. اما پس از این بروز و ظهور قدرت نظامی ایران مردم با اعتماد بیشتری به نیروهای مسلح سایۀ این جنگ را کوتاه‌تر از آنچه فکر میکردند ارزیابی کرده و با تصمیم‌های درست اقتصادی باعث ثبات بیشتر بازارهای اقتصادی شدند.
اقدامات انجام شده از سوی بانک مرکزی
در زمستان سال گذشته بود که سیاست‌های غلط بانک مرکزی و فسادهای حاصله در آن موجب تشدید جهش ارزی شده و قدرت خرید مردم در عرض 2 ماه حدود 6 برابر کاهش پیدا کرد اما با روی کار آمدن رئیس کل جدید بانک مرکزی و مدیریت صحیح بازار پول قدرت خرید مردم 3 برابر افزایش پیدا کرده و ثبات نسبی به قیمت سکه و ارز داده شد.
با ایجاد ابزارهای جدید مدیریت و کنترل بازار پول نظارت و ارزیابی بر این بازار سامان گرفته و سرمایه اجتماعی بر باد رفته این نهاد تا حدود زیادی بازگشت. قبل از تغییر ریاست بانک مرکزی سیاست‌های این نهاد منفعلانه و چشم انتظاری برای گشایشی از سوی طرف خارجی بود اما با تغییر ریاست کانال‌های مالی و پولی جدیدی ایجاد شده و کشور به سمت اجرایی کردن پیمان‌های پولی چندجانبه رفت که مجموعه این سیاست‌ها آسیب‌پذیری از تحریم در حوزه مالی و پولی را کاهش داده است.
اقدامات انجام شده از سوی مردم
با نگاهی به رفتارهای جامعهشناسانه مردم ایران در سال‌های اخیر درمی‌یابیم که در شرایط متفاوت اقتصادی تصمیمات اقتصادی مردم تغییری نمی‌یابد؛ به عبارت دیگر مردم ایران از لحاظ بعد تعادل‌سازی اقتصادی و تعدیل کنش‌های اقتصادی خود هیچ استراتژی مشخصی نداشته و همواره به یک نحو رفتار می‌کنند، هرچند گاهی اوقات متاثر از رفتار گله‌ای(herd behavior) بی‌تدبیر و پیروانه اوضاع اقتصادی خود را وخیم‌تر می‌کنند.
هنگامی که جهش ارزی رخ داد، انتظارت مردم به نحوی سراسیمه متاثر گشت و بیش از پیش به قیمت ارز و سکه اهمیت دادند، این رفتار در کنار رفتار سوداگرانه‌ی برخی سرمایه‌داران داخلی موجب گشت تا نرخ ارز تا حدود 20000 تومان رشد کند و گمانه‌زنی‌هایی درخصوص رشد نرخ ارز تا 40000 تومان زده می‌شد، اما با تدابیر مقام معظم رهبری و نام‌گذاری سال با نام رونق تولید، بخشی از سرمایه مردم به سمت بازار سرمایه و برخی دیگر به سمت کسب‌وکار‌های نوپا جریان یافت.
در روزهای اخیر با اینکه نقدینگی به مرز 2000 میلیارد تومان رسیده اما شاهد ثبات بازارهای داخلی هستیم و این نشان از هدایت نقدینگی به سمت تولید و تغییر دید سوداگرانه‌ی برخی مردم به سمت کار و تلاش است.
جمع‌بندی
برخی از اقتصاددانان (مجید فشاری)، اقتصاد مقاومتی را نوعیاز اقتصاد می‌دانند که معمولاً در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته و مصرف‌کننده قرار می‌گیرد که منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصادی سلطه ایستادگی نموده و سعی در تغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومی‌سازی آن بر اساس جهان‌بینی و اهداف دارد .
از آنجا که سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی تاکید ویژه بر روی مشارکت حداکثری مردم در فرآیند تولید و سهم‌بری عادلانه عوامل دارد، امید است با یکسویه شدن کنشگران اقتصادی، اقتصاد ایران دربرابر فشارهای تحریمی غرب سرافراز بیرون آمده و مظهر یک اقتصاد مقاوم مبتنی بر اصول اسلامی باشد.